Quantcast
Channel: Oromia
Viewing all 1918 articles
Browse latest View live

Qabsoon Bilisummaa Oromoo(QBO) Seenaa Qabsoo Bilisummaa Kosovo (QBK) irraa Maal Barachuu danda’aa?

$
0
0

 By Sochii Walabummaa Oromiyaa

“The United States has today formally recognized Kosovo as a sovereign and independent state. We congratulate the people of Kosovo on this historic occasion … In light of the conflicts of the 1990s, independence is the only viable option to promote stability in the region.” (U.S. Secretary of State Condoleezza Rice, Washington DC, Feb. 18, 2008)

kosovoSeenaa fi haalli qabsoon isaanii keessatti geggeeffamu addaddummaa ha qabaatu malee, QnBO kan QBK irraa baratuu danda’u: (a) Ummatin waan fedhu beekee, Ija jabaatee, irree horatee, kutannoon mirga isaa falamate gargaarsa addunyaa akka horatu; (b) Kaayyoo bilisummaa bakkaan gahuuf “qabsoo nagaa” qofaan akka hin geenya fi qabsoon hidhannoo akka filmaata biraa hin qabnne; (c) Yeroo gabaabaa keessatti waraana ijaarachuu fi injifachuun akka danda’amu.

Daangaan Kosovo, akka har’a beekkamutti kan sararame, dhuma Lola Addunyaa 2ffaa booda, yeroo Soshaalist Republic of Yugoslavia keessatti mirga ofiin of-bulchuu gonfatte ture. Bara 1989 keessa, mootummaan Serbia, heera haaraa tumuun, mirga Kosovon ofiin of-bulchuuf qabddu irraa mulqe. Ummatin Kosovos, bara 1991 keessa, ‘referendum’ godhachuun, fedhii Serbian alatti, walabummaa Kosovo labse.

OromiaBiyya walaba labsachuu isaanii sababfachuun, Serbian, 1990moota keessa, cunqursa fi roorroo  hedduu ummata Kosovo iraan geesse. Ummata Kosovo kumaatamaan lakkaawwaman ajjeessitte;  800,000 kan ta’an lafa fi mana isaanii irraa buqqisite. Ummatin Kosovo garuu cunqursa fi rorroo isa irra gahaa tureen mo’amuun mootummaa Serbia tii haarka kennuu gonkumaa ni dide; kutannoo fi jabina caalaan fincila isaa finiinse.

Waraana Bilisummaa Kosovo (WBK) ijaaruun kan jalqabame bara 1993 keessa ture. Waraanichi kan tarkaanfii isa duraa fidhate bare 1996 keessa ture. Yeroo sanitti, lakkoobisi miseensota isa nama 150 qofaa ha turu malee Pristina, Vucitrn, Kosovska Mitrovica, Pec, Suva Reka, fi Piodujevo keessatti tarkaanfii laalessaa addaddaa diina isaa irratti fudhachaa ture. Tarkaanfiin WBK kan irratti xiyyeeffates buufata polisii warra Serbia, buufata raayyaa waraana mootummaa fi gantoota fi basaasttota dhalootaan Kosovar ta’an irratti ture. Tarkaanfiin WBK diina irratti fudhatu, akka ‘civilians’ hin gaagaane of-eegganno guddaan sosso’u turan.

europeanBara 1997 keessa, WBKn, akka hoogganootin siyaasa Kosovo haasaa nagaa mootummaa Serbia wajjin godhan keessatti murtii mirga ummatin Kosovo mootummaa walaba ijaarrachuuf qabu dabrasee kennu irraa akka qooda hin fudhanne akeekkachiise.  Akeekkachiisin isaan ifatti fira fi diinatti labsan kun tarkaanfii qabatamaa isaan yeroo yerootti fudhachaa turanitti dabalamee kutanno isaan waraana riphee lolaa geggeessuuf qaban xaliila godhee mul’ise.  WBKn siyaasa (geo-politics) addunyaaf ilaaacha gahaa kan kennu fi, osoo kaayyoo isaa hin ganin, toofttaa isaa akka feesisetti kan jijjiiruuf banaa fi dandeettii qabu ture.

WBK, dhuma 1997 jala, ijaaramee bara afur (4) keessatti, nannoo Donji Prekaz fi Drenica qabachuun akka diinni acchi gahuu hin dandeenye ittisuu danda’e. Naanno kanattis misensota WBK fi kaadhimaatootaa addaddaa leenjisuu jalqabe. Jalqaba bara 1998 tti, lakkoobsi WBK gara 500 gahe: waggaa lamatuu keessatti, kan bara 1996 keessa 150 ture, harka 3 ol guddate.

OLF_flagAddunyaanis ummatin Kosovo mirga isaa kabachiifachuuf hamma du’aatti lolachuuf akka kutate akka gaariitti hubate. Akkuma Oromoon “yoo abbaan iyyate [lolate], ollaan namaaf dirmmata” jedhu, ummatin  Kosovo kutachuu arginaan hawaasin addunyaa (international community) araaraa buusuuf gidduu seene. Serbian nagaa diduu irraan kan ka’e NATO (North Atlantic Treaty Organization) Serbia irratti bombii hedduu roobsuun akka isheen Kosovo irraa harka ishee fudhattu dirqisiise. Serbianis human ishee kan waraanaa fi kan poolisii Kosovo keessaa baaftte. Gumiin Ittisaa kan Mootummoota Gamtoomanii (UN Security Council) Kutanoo (resolution) bara 1999 baseen, hamma haalli Kosovo murtii maayyii argatutti, Kosovon mootummaa cehumsaa (UN Interim Administration Mission in Kosovo (UNMIK)) jedhamu jala galchee Kosovo fi Serbia marissisuu jalqabe. Isaanis walii-galtee irra gahuu hin dandeenye. Yeroo kanatti, Dhaabine Mootummoota Gamtoomee (UN) walabummaa Kosovo deggeree gabaasa galche.

Fulbana 17, 2008, Caffeen Parlaamaa Kosovo walabummaa Kosovo labse. Ergasii as biyyoonni 100 ol ta’an Kosovo akka biyya walabaatti fidhatanii jiru, mootummaa USA dabalatee.

Dhaabonni addunyaa (international organizations) heddunis Kosovof miseensummaa kennan. Bara 2008 keessa, Serbian, dhimma kana irratti ilaalcha Mana Murtii Addunyaa (International Court of Justice (ICJ)) gaafatte. Manni murtii Addunyaas, “Kosovoon walabummaa ishii labsuun seera addunyaa tokkollee hin cabsine” jechuun deebii kenneef.

Ummatin Kosovo fi jaarmonni siyaasa Kosovo waan barbaadan beeku turan: Kosovo Walaba! Ummatin Kosovo mirga isaa falmachuuf “qabsoo nagaa” qofaan akka hin geenya hubate. Yeroo gabaabaa keessatti WBK ijaarrate. WBK harka maratee biyya ambaa keessa hin teenye. Biyya isaa keessatti tarkaanfiilee laalessaa diina isaa irratti fudhachuu eegale. Tarkaanfii isaa kanaan kutannoo mirga isaaf falmachuuf qabu addunyaatti mul’ise. Addunyaas ni dirmateef. Ummata fi biyya isaanii bilisummaa fi walabummaa gonfachiisan.

*Sochii Walabummaa can be reached at sochiiwalabummaa@gmail.com and at  Facebook page SochiiWalabummaa Oromiyaa.

 

 

 


Sagalee Qeerroo Bilisummaa Oromoo (SQ)Caamsaa 22, 2016

Great Manchester Run: Kenenisa Bekele & Tirunesh Dibaba win

$
0
0

women-top-3-great-manchester-run-1250x750(Athletics Weekly)— The Ethiopian distance running greats impressed on the roads of Manchester as Dibaba made a winning return to racing after two years out and Bekele beat Wilson Kipsang over 10km

Tirunesh Dibaba set off on her road to Rio in winning style, while Kenenisa Bekele also returned to victorious ways to complete an Ethiopian double at the Great Manchester Run on Sunday (May 22).

greatmanchesterrunIt was a repeat of the 2014 result, with the two distance running greats also having dominated down Deansgate two years ago, which was when Dibaba last raced before her break away from competitive action to have her first child, son Nathan Sileshi, who was born in March 2015.

After Burundi’s Diane Nukuri took an early lead, Dibaba moved to the front and from there the three-time Olympic gold medallist always seemed in control. She stretched away from Edna Kiplagat in the final kilometre to cross the finishing line to big cheers and with 31:16 on the clock to complete a successful comeback.

Two-time world marathon champion Kiplagat had edged ahead just after 8km, which was passed in 25:03, and looked like she was ready to make a move but she couldn’t shake off Dibaba. The Kenyan comfortably held on for the runner-up spot in 31:25 ahead of Burundi’s Nukuri, who clocked a 31:49 PB.

“This was my first race. I was very nervous but I felt comfortable and good,” said 5000m world-record holder Dibaba, who hopes to make further history in her incredible career this summer by becoming the first athlete to win three Olympic gold medals over 10,000m, or indeed the first woman to win three successive Olympic titles in any individual event.

Her first step on that road to Rio was in Manchester, where Dibaba became the first female athlete to win for a third time, and she added: “I wanted to test myself in my first race back. At one stage I had doubts and that’s why I wanted to push the pace.”

She will now look to run a quick time on the track within the next month as she targets the Rio Olympics – a Games which the 30-year-old has said could be her last.

Poland’s Dominika Napieraj was top European, clocking 32:22 in fourth ahead of Ireland’s Fionnuala McCormack and France’s Christelle Daunay.

dibabaBritain’s 2014 European cross-country champion Gemma Steel, who is targeting the European Championships half-marathon in Amsterdam this summer, continued to work her way back after illness  and injury struggles to clock 32:43 for eighth, behind Italy’s Veronica Inglese.

Just four weeks after his third-place finish in the London Marathon behind Eliud Kipchoge and Stanley Biwott despite not being fully fit, Bekele enjoyed a bittersweet victory in Manchester. Having learned just a couple of days before that he had only been selected as a reserve for the Ethiopia men’s marathon team for the Rio Olympics, the three-time Olympic and five-time world gold medallist on the track made a statement by striding away from former marathon world record-holder Wilson Kipsang, who he had also beaten in London last month, with 800m to go and clocked 28:08 for victory ahead of Kipsang’s 28:15.

Australia’s David McNeill completed the podium places, running 28:39 ahead of New Zealand’s Zane Robertson, who had hoped to offer Bekele and Kipsang more of a challenge.

“Everything was fantastic and I’m happy to be here,” said world 5000m and 10,000m record-holder Bekele. “It was a great race and I’m happy with the win.”

On failing to secure a spot on Ethiopia’s marathon team for Rio, he added: “I can’t give up. I’ve represented my country for a long time and flown the flag in track races.

“If I represent my country I would expect to do better than others. But they didn’t give me that chance.”

Germany’s Arne Gabius was top European, clocking 29:44 in fifth, while to big cheers, Shaftesbury Barnet Harrier Richard Goodman impressed as he also dipped under 30 minutes to finish sixth in 29:57 on his 10km road race debut.

The 14th edition of the event, which was set to reach the 300,000th finisher milestone on Sunday, saw runners pass the home of Manchester United at Old Trafford before heading out towards Salford Quays and returning towards the city centre to the finish line on Deansgate, which is where Great CityGames street athletics action had taken place two days before.

Simon Lawson improved on his runner-up spot from last year behind six-time Paralympic gold medallist David Weir to dominate the men’s elite wheelchair race, clocking 21:20 ahead of Brett Crossley with 24:15 and Matthew Clarke with 25:21.

Shelly Woods successfully defended her elite women’s wheelchair race title after battling with Jade Jones, clocking 25:21 to Jones’ 25:35. Nikki Emerson was third in 28:27.

#OromoProtests, May 22, 2016

$
0
0


‪#‎Irreecha‬ ‪#‎IRCHA‬ Caamsaa 22/2016 Godina Booranaatti Ayyaanni Irreecha Arfaasaa Bulee Horaatti Bifa Qindaa’een Yeroo Jalqabaatif Gootota Barattoota Oromoo Yuunibarsiitii Bulee Horaatiin Kabajame!! Ayyaanni Irreechaa kuni akka hin milkoofneef waraanni mootummaa Wayyaanee barattootni akka mooraadhaa hin baane dhorkuu yaalus goototni Barattoota Oromoo Yuunibarsiitichaa gootummaadhaan fuuldura dhaabbachuudhaan bahanii kabajataniiru. Yaa tahu malee, waraanni mootummichaa ummatni naannichaa bahanii akka hin irreeffanne dhorkuudhaan Abbootiin Gadaa qofti barattoota waliin bahanii irreeffatan. Itti dabalees, walleewwan warraaqsaa akka hin sirbamne dhorkuuf akka mijatutti barattoota irraa waraqaa eenyummaa (ID Card) funaanaa turaniiru. Irreechi Irree Keenya!!Godi
13254164_1029175267172073_5146313662907340947_n
‪#‎OromoProtests‬
TPLF continues to demolish houses of poor farmers in Warra Ganu area of Bole Subcity in Addis Ababa.
=======================
Mootummaan wayyaanee Qonnaan bultoota Oromoo Magaalaa Finfinnee kutaa Boolee naannawa warra Ganuu jedhamutti lafa isaarraa buqqisaa ture har’as jala deemee manneen irratti diiguu eegalee jira
Torbaanuma dabre kana poolisoonni Federaalaa lubbuu namoota hedduu achitti galaafatanii turan. Har’allee itti deebi’anii manneen hiyyeeyyii lafa irraa buqqaafamanii mana Jireenyaa qofarratti hafan manuma Jireenyaa sanillee jalaa diigaa jiran
Kaayyoon wayyaanee ummata Oromoo abdi dhablee fi kadhattuu gootee fixuudha
Kuni immoo waan milkaa’uuf osoo hin taane abdii isaanii itti dukkaneessinee ofirraa fonqolchuudha
13230301_239946446382442_4335547317336790918_n
#‎oromoprotests‬ 22/5/2016 naannoole oromiyaa gamojii tokko tokko lafaa hidhanoon meshaa warana bifa dhufatin hidhate jiruu hikadhaa jechani akka jiruu dhagahame jira hatooni haa jedhani male gootoni Uumata oromoo meshaa kenyaa hin hikanu jechani ifaafi bilisati lula dura dhabatani itti himma jiran kanaf sobdooni motummaa Wayyaanee tofftaa isaa kan lamashehe saan umatati dubacha jirachun dhagahame fkn magudota faa itti basani kota meshaa gaalemesaa jechani jira umanii diidaa isaa akuma itti fufeeti jiraa vivaaa oromoo

RSWO – Caamsaa 22, 2016 (Gaaffiif Deebii Gabaabaa B. Yaazoo Kabbabaa Waliin Taasisne)

Caamsaan 28 Guyyaa Ummatoota Biratti Gaddaan Yaadatamuu dha

$
0
0

(Ijoo Dubbii ABO)

et-olfMootummaan Wayyaanee Caamsaa 28, guyyaa humnaan aangootti ol bahe waggaa 25ffaa ayyaaneffatuuf jedha. Guyyaa kana mootummaan kun ayyaana biyyoolessaa taasisuudhaan ummatoota hundaan akka kabajamuuf tattaafatullee, ummatootni guyyaa kana guyyaa mirgi isaanii caalaatti itti ukkaamfamee fi sirni isaan hin feene humnaan irratti diriirfame waan taheef gaddaan malee gammachuun yaadatanii hin beekan. Ummatootni guyyaa kana mootummaan abbaa irree fedhii fi haayyama isaaniin alatti sirna cunqursaa, saaminsaa fi loogummaa sanyii irratti hundaa’e gad-dhaabuun nagaa waaraa akka hin argatne waan isaan taasiseef ummatootni guyyaa kana lagataa malee kabajaa har’a hin geenye.

Akkuma beekamu mootummaan wayyaanee har’a empaayera Itophiyaa dursaa jiru akka aangoo siyaasaa humnaan dhuunfateen, sirna dimokraasii dhugoomsuuf, wal qixxummaa sabootaa mirkaneessuu fi biyya guddisuun akeeka isaa tahuu lallabuun, waadaa kijibaa faallaa akeeka isaa lallabuun ummatoota abdachiisaa akka ture hin dagatamu.  Waadaan ittiin ummatoota abdachiisaa turee fi dalagaan isaa kan wal hin fudhanne qofa osoo hin taane, faallaa walii tahuus har’a haalli Itophiyaa keessatti mul’atu yeroo kamiyyuu caalaatti ifatti agarsiisa.

Humni humnaan aangootti ol bahe kun waggoota 25 dabraniif aangoo humnaan argate humnaan tikfatuuf siyaasaa jibbiinsaa fi diinummaa geggeessuun ajjeechaa, hidhaa, buqqa’insa, baqatummaa fi jiruu dhablummaa dagaagse.  Sirna siyaasaa jibbiinsaa fi diinummaa irratti hundaa’e kanaanis lammiileen biyyattii beelaaf saaxilamanii har’as maqaan Itophiyaa biyyoota beelaan maqaan kaafamu keessaa tarree duraa keessatti akka hiriirtetti argamti. Dinagdeen lakkoobsa cimdiin himamaa ture hundi kan kijibaa fi kanneen aangoo of harkaa qabanii fi waaheloota isaanii qofa duroomsee ummatoota deegaaf saaxiluu beelli fi hiyyummaan yeroo ammaa ummatoota miliyoonotaan lakkaa’aman hubaa jiru ifatti mirkaneessa.

Mootummaan aangoo siyaasaa humna qawween argadhe filannoon hin lakkisu jechuun ummatoota irratti dhaadatuun jiraate, dubbee isaa naannoo lolaan miidhame jechuun ilaalcha addaa kennuufiin ummatootni hafan akka gumaa baasan irratti murteessuun miidhaa isaaniin misoomsuu fi guddisuun isaa sirnichi loogummaa sanyii kan tarkaanfachiisu tahuuf ragaa taha. Kanaan alatti nagaan dhabamee, ajjeechaa fi hidhaa jalaa of baasuuf lammiileen biyyaa baqatan heddummaatuu irraa baqattummaanis Itophiyaa tarree duraa keessatti waamsisaa jira.  Mirga dubbachuu fi barreessuu ukkaamsuudhaanis Itophiyaan Wayyaanee Gaanfa Afriikaatti dorgomaa hin qabdu.

Caamsaan 28 guyyaa Wayyaaneen aangoo itti qabate kan baranaa kan waggoota kanaan duraa irra akka addaatti ilaalama. Wayta ummatootni Itophiyaa keessaa gaaffii mirgaa, kan abbaa biyyummaa fi eenyummaa guutummaa biyyattii keessatti kaasuun sirna humnaan diriirfame hundeedhaa raasuun kan fudhatama hin qabne tahuu addunyatti itti agarsiisanii dha.  Har’a ummatni Wayyaanee irraa gaaffii hin qabnee fi sirna Wayyaanee hin balaaleffanne hin jiru. Walabummaan jiraatuun, eenyummaan isaa kabajamuun, qabeenyaa fi biyya isaa irratti ajajaa tahuun mirga ummatootni ittiin qabsaawaa jiranii dha. Dammaqiinsi ummatootaa guddatee waadaa kijibaan sobamuun, akka silmiitti itti maxxananii saamaa jiraatuun kan hin danda’amne tahuu wayta ummatootni falmaa mirgaa adeemsisaniin itti agarsiisaa jiran keessa jirra.

Qabsoo ummatoota Itophiyaa walii galaa, addatti ammoo qabsoo eenyummaa fi abbaa biyyummaa Fincila Xumura Gabrummaa (FXG) ummata Oromoo fi Qeerroo akkasumas ABOn finiinaa jiru, qabsoo Wayyaanee irratti adeemsifamu boqonnaa haaraa seensisee jira.

Mootummaan Wayyaanee ummata Oromoo fi ABO diina duraa godhatee lola itti labseen ummata Oromoo irraan miidhaa ol aanaa dhaqqabsiisuun dhokataa hin tahu. Waggoota 25 guutuu ummatni Oromoo falmaa gaggeesseen wareega ulfaataa kan lubbuu, qaamaa fi qabeenyaa baasuunis dhokataa miti. Wareegni baay’atuu fi miidhaan jabaatuun garuu caalaatti qabsoo isaa akka jabeessu, tokkummaa isaa akka cimsatu taasisuun qabsoo bilisummaatti akka cichu taasise. Waan taheefis fincilli hin bitamnuu! ummata Oromoo dhuma bara 2015 irraa eegalee hanga har’aatti itti fufee jira. Fincila karaa nagaa kanaanis ummatni Oromoo mootummaan kun gaaffii ummataa karaa nagaa dhihaate nagaan deebisuu kan hin dandeenyee fi hin barbaadne, humna qawwee qofatti amanu farra dimokraasii tahuu agarsiisee jira.

Yeroo fudhatuu fi sadarkaa wareegama baafamuun wal haa gatu malee bilisummaan wareegamaan alatti dhufu hin jiru. Ummatni Oromoo kana hubatuun wareegamni baasaa jiru bilisummaan akka dhihaatu taasisee jira. Harka qullaa humna diinaa hanga funyaaniitti hidhate dura murannoo fi gootummaan dhaabbatuun humni ummata malee qawwee akka hin tahiin agarsiiseera.

Har’a aamni bilisummaa hafatee jiru gabaabbatullee, guyyaan bilisummaa dhihaatuun mirkana tahullee, manii yaadame rukutuuf ammayyuu wareegama kan gaafatu tahuu hubatuun wareegama gosa hundaaf of qopheessuun murteessaa dha. Mootummaan abbaa irree fi abdii kutate aangoo isaa tikfatuuf jecha tarkaanfii gara jabinaa ummatoota irratti fudhatuu hin dhaabu.  Kanaaf Ummatni Oromoo:

  • Tokkummaa isaa caalaatti cimsatee kaayyoo isaa galmaan gahuu irratti murannoon qabsoo fi diddaa isaa itti fufuun mootummaa laamsha’ee jiru guutummatti of irraa kaasuu dandeessisa.
  • Ummata Oromoo dabalatee ummatootni Itophiyaa mootummaa kana of irraa kaasuuf qabsaawaa jiran. Waan taheef, ummatootni cunqurfamoo wal tahuu fi qabsoo irratti karaa danda’ame hundaan wal tumsuun murteessaa waan taheef, ummatni Oromoo kana irratti hojjatuu jabinaan itti fufuu qaba.
  • ABOn Ummatoota ollaa Oromoo jiraatan garii waliin Tumsa Ummatootaa Bilisummaa fi Dimokraasii ijaaree jira. Qabsoo bilisummaa adeemsisaa jiruuf tumsaa fi fira argamsiisaa akka jiru hubatuun, ummatni Oromoo Tumsa ijaarame cimsuu irratti akka hojjatu ABOn dhaama.

Dhuma irratti yeroon ammaa yeroo ummatootni hundi waliif dirmatuun diina isaan hiraarsaa jiru of irraa qaarisuuf itti qabsaawani dha. Ana hin ilaaluun ykn sodaa hin jirreen moggaa dhaabbatanii ilaaluu fi olola dharaa diinaan sobamanii qabsoo ummatootaa shakkii fi jibbinsaan ilaaluun miidhaa malee faaydaa argamsiisu hin qabu.

Waan taheef guyyaa Wayyaaneen aangoo humna qawween itti  booji’e Caamsaa 20 kana gaddaa fi aarii qofaan osoo hin taane, qabsoo bilisummaa, eenyummaa fi mirgaa caalaatti finiinsuun kaayyoo kaaneef bakkaan gahuu irratti haa qabsoofnuun dhaamsa ABO ti.

Akka Diinaatti Nu Reebanii Mana Nu Irratti Diigan: Jiraattota Boolee Bulbulaa

$
0
0

Magaalaa Finfinnee aanaa Bolee bulbulaa ganda 12 bakka warra Ganuu jedhamu keessaa manneen seeraan ala jedhaman kan diigaman ta’uu jiraattonni dubbataniiru.

Walitti bu’iinsa humnootii naga eegumsaa waliin ta’eenis namoota irra miidhaan ga’uu ibsaniiru. Mootummaan dhimma kana ilaalchisee ibsa kenne hin qabu.

Text: kanneen sodaa nageenyaaf jecha maqaan isaanii akka hin tuqamne jiraattonni naannoo VOAf akka ibsanitti Boolee Bulbulaa Warra Ganuu bakka jedhamu keessaa mana seeraan ala ijaaraman jedhaman diiguun kan jalqabame Caamsaa 10 bara 2008 ta’uu jiraattonni haala kana ijaan argine jedhan fdubbataniiru.

Guyyaa roobii gaafa 10 jalqabame. Ijoolleen mana barnootaa dhaqaa hin jiran. Naannoo kana mana barnoootaa shan ta’utu jiru. Gara naannoo sa’aatii kudhanii jalqabame. Ammuma iyyuu kunoo diigaa jiru. Roobii darbe jechuunis Caamsaa 10 hamma galgala sa’aatii 2tti diigaa turan.

Kanneen daa’ima of harkaa qaban dubartoonni ulfaa alatti gataman. Guyyaa dhuma kana gara Ambulaance kudhanii kan ta’u dhufee namoota mana yaalaatti kan geese ta’uu ijaan argeen jira jedhan.

Manni kun ennaa diigamu miidhaan namoota irra ga’e yoo jiraate jiraataan kun gaafatamanii ambulaansiin ba’ee lixuu isaa malee itti dhiyaachuu hin dandeenye, namni itti siqa taanaan nama reebu jedhan. Humnootii addaa fi humnoota qilleensaatu bobba’ee namoota haleela jedhan. Loltoonni bobbaafamuuf sababaan maal akka ta’e ennaa dubbatan jiraataan kun akkas jedhan.

Uummanni kan inni jedhe mootummaatu jedhe taanaan hin kaanu hin jennu. Araat kiiloon, piyaassaan iyyuu diigameera mootummaatu barbaade taanaan. Mana nuti rakkoo dhaan ijaarre. Bishaan ibsaa hin qabnu. Bishaan boollaa waraabbanna. Seeraan ala jechuun mana nu irratti diigaa jiru jedhan.

Qaama mootummaa itti iyyatan yoo jiraate gaafatamanii:Gaafachuu hin dandeenye. Karaa kam gaafanna? Kan gaafachuu dhaqan iyyuu qabamanii mana hidhaa jiru. Nmaoota 150 oltu hidhaman. Jiraataa ka biroon mann isaanii diigame yoo ta’e gaafataman akkas jedhan.

Eeyee eegaa jirra. Boritti nu beellaman. Ni diigama nuun jedhaniiru. Akka jirutti hin lakkoofnu. Maal akka ta’e nuu galaa hin jiru. Lammiiwwan biyya biraati yoo jedhamnes yoo nutti himame gaarii dha. Misoomaaf yoo ta’e irraa kaana. Mana agabuu bullee kiraa manaa jalaa ooluuf ijaarranne waan ta’eef nu beeksisaa jennee turre.

Lammii ofii malee lammii alaa miti. diina miti kan reebichi hammi kun irratti raawwatamuuf. Diina yoo ta’e immoo nutis ofi irraa lolla. Ala oollee ennaa gallu manni akka hin taane ta’ee nu eege jedhan.

Jiraataan kun akka jedhanitti gara naannoo sanaatti nu dhiyeessuu waan didaniif fagoo dhaabannee ilaalaa turre. Dhukaasis ture jedhan. Dhukaasi sun hanga aanaalee naannoo jiranitti illee dhaga’amaa ture jedhan.

Gabaasi kun hanga qindaa’etti jedha Meleskachoon gama mootummaatiin dimma kana ilaalchisee ibsi kenname hin jiru. Gaazexeessonni gara naannoo sanaatti imalanis humnootii naga eegumsaan waan ittisamaniif itti dhiyaachuun akkahin danda’amin hunbatameera.

Oromo Voice Radio (OVR) Broadcast – 23 May 2016


#OromoProtests, May 23, 2016

$
0
0

#‎Oromoprotests‬ Guyyaa arraa Caamsa 23/2016 harargee baha Naannawwa Direedha, bakka Wahil ja’amtuu keessaatti walgahi barsiisootatii turee barsiisoonni yeroo opdon bu’aa waggaa 20 isaani haasawu egalan itti iyyuu egalani san booda poolisiin federal itti uummaata reebuuf yaalu egalanni yeroo san barsiisoonni dhisani ya’aan laaftii walgahi jira ja’ani nama geessaan Diree dhawa irraa km 28 fagatii wahil jedhamti barana akkaa diree dhawati bakkaa fincili barattoota ittii geeggefamedha.kilastara waahil. Surraan kun kan yeroo barsiisoonni gaala jiranitti. Akka barsiisoonni ja’aa jiranitti nama surraa kaase hunda maaqa bareessaa turani akka nuu godhu deeman hin beeynu ja’an akkasummaa lafti tun baddiyyadha duran walgahi magaalummati teenya ammaa maalif akka baddiyyaa nuu geessan hin beeynu ja’an!
shar


‪#‎OromoProtests‬ in Haro Village, Kiramu district, East Walaga. A 10th grade student was killed. Yesterday May 22,2016
========
Mormii Godina wallaga bahaa Aanaa Kiiramuu Magaalaa Haaroti ta’een kaleesa Baraataa kutaa 10ffaa tokko qawweedhaan bataluma sanati ajjeefamee jira.‪
#‎OromoProtests‬
Mooraa Yunivarsitii Haramayaa keessatti mormiin akkuma itti fufeen jira; barnoonnis hanga ammaa hin eegalle. Silashii Geetahun, Itti Gaafatamaan Boordii Yunivarsitii saniitif Ministeerii Qurxummii sanbattan lamaan barattoota mari’achiise ture. Barattoonis osoo hiriiyoonni isaanii hedduun hidhaa jiraniifi Agaaziin mooraa guutee shoorarkeessuu barachuu hin dandeenyu jedhaniin. Barnoonni eegaluudhaaf jolleen hidhaman saffisaan hiikamuunifi Agaaziin moora dhiisee bahuun haalduraadha jedhaniin. Innis halduree kana akka guutu waadaa galee ture. Har’a barattonnis hin hiikamne, Agaazinis mooraa hin baane. Kanaafuu barattoonis daree hin seenne.
13256335_1065640933530722_3668220958671917795_n
አሜሪካ ግቢ ፈረሰ:: የአከባቢው ሕዝብ ሜዳ ላይ ተጥሏል:: (Photos)
May 23, 2016 – ቆንጅት ስጦታው — Comments ↓
መርካቶ አከባቢ ከአንዋር መስኪድ ፊትለፊት የሚገኘው በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ደሃ ዜጎችን አቅፎና ደግፎ የኖረው የአሜሪካን ግቢ መፍረሱን ከስፍራው የደረሱ የፎቶግራፍ ማስረጃዎች አረጋግጠዋል:: ደሃውን ዜጋ ካለካሳ እና ምትክ ቤት አፈናቅሎ በምትኩ ሃብታሞችን በቦታው ለመተካት በሚደረገው ሩጫ ላይ ዜጎች ከፍተኛ ጉዳት እየደረሰባቸው ነው::ባለፈው ሳምንት በቦልጥ አከባቢ ወረገኑ የተባለ ቦታ እንዲሁ በሺዎች የሚቆጠሩ ዜጎችን አቅፎ የያዘ ወደ 5000 የሚጠጋ ቤት መፍረሱ ሲታወስ ዜጎች ለምን እንፈናቀላለ በማለታቸው ከፖሊስ በተወሰደ እርምጃ መገደላቸው መቁሰላቸው መታሰራቸው ይታወሳል:: #MinilikSalsawi
markaato
‪#‎OromoProtests‬, (23.05.2016, ‪#‎FreeOromia‬, Oromia) Hidhamtooti Siyaasaa Oromoo mana hidhaa Wayyaanee keessatti hiraarfamaa jiru. Wayyaaneen keessayyuu, namoota sadan armaan gadii kana akka jajjabaa gidirsaa jirti. Isaan kunin:
1. KAFFAALOO TAFARRAA bara 1999 yuunivarsitii Hawaasaa irra nama 6 walin qabame. Namoota sana wayanen rasasan rukkuttee magaala Finfinneetti isaan 3 ijjeefte. KAFFAALOO miila tokko rasaasi irra kutee, miila hafeellee hospitaala geessanii irra kuchiisisan. Amma miilaa lachuu inqabu. Hidha ganna/umrii guutuu itti ukkumanii/muranii jiru. Udaanii fincaan namatti jalaa guura. Baay’ee rakkacha jira.
2. MASFIN ITTAANAA ganna kudhanii afuri 14 ture jechuun bara 1994 qaaliitti gale. Ganna 6 guutuu mana dukkanaa’aa kan under ground ture. Amma akkamalee dhukkubee jira. Sana irratti haga yoonaatti harka isa walitti hidhanii jiru. Dhukkuba isaafis akka yaalii hina rganne godhan. Yeroo garii, atumti qarshii keetiin yaalami ittiin jedhu. Yeroo inni qarshiia rgate immoo poolisii hin qabnu jechuun aman yaalaa akka hin arganne godhaa jiru. Akka jajjabaa miidhamaa jira.
3. HASSAN JAARSOO warra saakuuti/MARSABETI. Mana hidhaa zuwaay/BAATUU keessaa jira. Mana dukkanaa/under ground keessatti hidhamee jira. Baay’ee reebamaa jira.
Oromoon jabaatee qabsoo isaatiin dhiibbaa kana keessaa bahu malee, gidiraan Wayyaanee kun daran hammaachuu hin dhiisu.
13221578_10208403671801090_1856053058039063652_n
‪#‎oromoprotests‬ guyya hara’a 23/5/2016 Ilmaan Oromoo lama kan maqaan isaanii Jiloo Sa’id Ali fi Usman Alii Waaree jedhaman waraana Liyu Police Naannoo Soomaliitiin ganama kana Harargee Lixaa Aanaa Miesso Araddaa Kurfaa Saawwaa keessatti dhayamanii jiran. Yeroo amma gara hospital Ciroo geeffamaa jiran. Usmaan Ali Waaree miidhaa guddaan irra waan gaheef lubbuu isaaf shakkisiisaadha.
‪#‎OromoProtests‬ Caamsaa 2016
Mormii barattoota fi uummata oromoo godina Horroo Guduruu wallaggaa aanaa Guduruu magaalaa Kombolchaa ti. Kan rukutamee jiru kun barataa kutaa 12 Mootummaa Biraanuu jedhama, amma hospita ambootti yaalamaa jira
#‎OromoProtests‬ Mormii barattoota fi uummatoota oromoo godina horroo guduruu wallaggaa aanaa guduruu magaalaa kombolchaa keessattii gaggeefamee kan fakkaata. baratan rukutamee jiru kun barataa kutaa 12 Mootummaa Biraanuu jedhama, amma hospita ambootti yaalamaa jira. Namni birratis kan reebiichi irra gahe ni jiru. Ammaaf hin beekamnee
horroo

#OromoProtests, May 24, 2016

$
0
0

Godina Lixa Shaggar Aanaa Giincii Magaalaa Giincii keessatti FXG Itti Fufuun Goototi Qeerroon Ummata Waliin Warraasa Finiinsaa Jiru.

Caamsaa 24/2016 Oromiyaa Gidduu Galaalessaa Godina Lixa Shaggar Aanaa Giincii Magaalaa Giincii keessatti Goototni Qeerroon dargaggootni Barattootni Oromoo fi Uummaatni Oromoo walta’uun Warraaqsaa FXG bifa adda ta’een finiinsuu itti fufan!!
Guyyaa har’aa bifa qindaa’ee fi adda ta’een Qeerroon gootni barattootni oromoo fi kabajamaan gootni uummatni Oromoo Warraaqsa Biyyooleessa Oromiyaa dhihaa magaalaa Giincii keessatti finiinsuun diinaa fi waraana diinaa boqonnaa dhorkachaa kan jiruun Sagaleen dhaadannoo warraaqsaa guddaa fi sagaaleen dhukaasaa guddaan magaalaa Giincii keessa dhagaa’ama jira.Daandiin konkolaataa cufamee konkolaataan gara dhihaatti adeemuu guutummaatti dhaabbatee jira. konkolaataan diinaa fi diinaa fe’attee sochoo’a jirtuus irree uummataan daaraa ta’aa kan jirtu ta’uun mirkanaa’ee jira. barruuleen warraaqsaas Qeerroo dargaggoota barattoota Oromoon godinaalee Oromiyaa Gidduu Galeessaa fi Oromiyaa dhihaa keessatti bittinneeffamuu fi uummataaf rabsamuun walqabatee warraaqsii FXG marsaa 5ffaan haalaan jabaatee itti fufee jirachuun walqabatee Godinaalee oromiyaa dhihaa Godina horroo guduruu wallaggaa, Godina bahaa wallaaggaa fi Godina Lixa Shaggarii fi Magaalotaa akka Bishooftuu fi Kutaa Magaalaa Finfinnee Boolee bulbulaa Warra Gannuu dabalatee diddaan haalaan jabachuun itti fufee jira keessatti .
Har’an kan Gincii bifa addaan itti fufe. Seenaa sochii Warraaqsaa Biyyoolessa Oromiyaa FXG keessatti dursa kan qabudu Magaalaan Giincii Sadaasaa 12/2015 Irraa eegaluun Goototni dargaggootni Oromoo warraaqsaa dhoosuun diina dura dhaabbachuun falmachuu kan eegalan ta’uun ni yaadatama yeroo ammaa kana Oromiyaa cufa keessatti uummaatni Oromoo baatii 6 oliif Warraaqsaa wal irraa hin citne gaggeessuun abbaa irree sadarkaa aangoo irraa lafa buusuu fi bilisummaa isaaa gonfatu irra ga’aa jira. guutuu sochii warraaqsaa eeggadha.


Caamsaa 23,2016 Yuuniversitii Dirre Dwaatti keessatti kabajaa guyyaa ayyaana caamsaa 20 (Ginbot 20),tiif galma qophaa’e fi qoophii ayyaanichaaf galmicha keessatti qopheeffame diddaa barattootaan fashalee jira.
Akkasuma Godina Wallaggaa Horro Guduruu mana barumsaa tokko keessatti barattoonni kutaa 10 fi 12 caamsaa 20,2016 rakkoo mootummaan Wayyaanee aangoo irraa bu’ee mirga uummata Oromoo guutuutti hin kabajamnetti baranneef qormaata biyyoolessaa hin qoratamnu jechuun mana barumsaa lakkisanii bahanii galaniiru.

Manneen barnootaa akka godinichaatti barana qormaata biyyoolessaaf dhiyaatan akka hin fudhanneef jala muranii beeksisanii gara FXGtti
guutummaadhaan makamanii akka jiran gabaasni ibsa.


Har’a Caamsaa 24,2016 Mootummaan Wayyaanee Walga’ii Maqaa Jedhuun Ganama Kana Barattoota Yuuniversitii Jimma guutuu dirqiin walitti qabaa jira.
Mooraa hundarraa gara Kitoo Furdisaa jedhamutti konkolaataan geessaa jiru,Walga’ii sanarratti maaltu akka dubbatamu Qeerroon hordofee ni gabaasa.
‪#‎Oromedia‬-(24.05.2016, ‪#‎FreeOromia‬, Oromia) Aayyoo FOOLII GORBAA (1915-2016), harmeen goota Oromoo Kolonel Hayluu Raggaasaa, waggaa 101tti, Caamsaa 23 bara 2016 boqotan. Aayyoo Fooliin gaaffii fi deebii yeroo dabree gadi lakkifame irratti qabsoo ilmi isaanii Jeneraal Taaddasaa Birruu waliin ta’anii godhaa turaniifi akkaataa gantuun isaan itti qabsiifte himanii seenaa dhokatte nu yaadachiisuun ni yaadatama.
Aayyo FOOLII GORBAA bara 1915, Godina Shawaa Dhihaa, Aanaa Meetaa Roobiitti dhalatanii, Caamsaa 23, 2016 Finfinneetti waaree booda sa’aa 5:00 addunyaa kana irraa boqotan. Sirni awwaalcha isaanii iddoo dhaloota isaanii bakka DHALATA jedhamutti Caamsa 25, 2016 akka raawwatamu beekkameera.
Waaqni jannataan haa qananiisu.
( Seenaa isaan nuuf hambisan youtube gubbatti argachuu dandeessan)

African Student Association hosts annual Afro-Caribbean Night

$
0
0

574292263029b.image

The University of Washington State (The Daily) — On Saturday, May 21, the African Student Association (ASA) held its annual Afro-Caribbean Night at Kane Hall. This year marked the 15th anniversary of the event.

Afro-Caribbean Night offers students a chance to showcase the cultures of Africa and the Caribbean through fashion, videos, dances, poetry, and musical performances. Tickets to the event were sold out a week in advance, a testament to the popularity of the event.

“It’s amazing that this gets so much love,” sophomore Eyerusalem Dessie said.

The show began with a unity circle in an attempt to capture the intent of the event.

“This gathering allows us to get together,” said Jamela Mohamed, one of the performers. “And to unite in one place where we can express our culture.”

Recently, a series of protests erupted in Ethiopia regarding the repression and displacement of the Oromo ethnic group, the largest ethnic group in East Africa. Students representing Oromia, a region seeking autonomy from Ethiopia, sought to convey both the struggle of their people and the cultural vitality of the region.

Organizers of the event and advisers of the ASA held a brief meeting Friday evening to prepare for the event and remind performers about the rules of conduct. They were told to avoid anything that may derail the show or take away from the hard work of the organizers.

Performers were then able to give their input after the meeting.

“It’s OK to disagree,” said Adiam Tesfay, an adviser to the ASA. “But let us do it respectfully and get past our emotions so that we can understand one another.”

Performers representing Oromia contended that their culture is distinct and did not want the struggle back home to be trivialized. The debate was ignited by a decision made by students representing Ethiopia to incorporate Oromo dances into their routine, which they saw as being part of their dual identity.

A statement was issued by the ASA urging mutual respect and understanding.

“We have put this together to celebrate our people,” said Patience Idegwu, president of the ASA. “We plan on doing this regardless of politics and what may be happening back home.”

The show was seen as a way to share narratives on a campus where students of African descent remain underrepresented, as well as providing a way for some to reclaim cultural heritage.

“This is an opportunity for us to show a little bit of real diversity,” said Senait Ogbe, an organizer and adviser to ASA.

Students of African descent who are not first- or second-generation saw Afro-Caribbean Night as a way to embrace their roots.

Sophomore Tae McKenzie, representing Ethiopia, saw Afro-Caribbean Night as a way to familiarize herself with her family’s ancestry.

“This is a chance for me and those that share my identity to shine and celebrate who we are,” McKenzie said.

Afro-Caribbean Night was also viewed as a platform for students of African descent to take charge of their narratives.

“It allows us to challenge mainstream narratives,” said Essam Muhammad, a senior at UW Bothell. “Africa is not the image presented through commercialized industry. It’s diverse in ethnicities and culture. We have a lot to offer.”

Muhammad performed a poetry piece decrying police brutality and the misrepresentation of African culture.

Some performers traveled from out of state, including Roby Bereket, an East African artist based in Portland.

“It’s always good to be around people that share your experience,” Bereket said. “The vibe here is dope.”

Bereket performed at last year’s event as well. He made the trip this time to be with friends who were also highlighting their culture.

For many, the event was a reminder of the realities of home. Despite the cultural vigor, narratives of struggle also took the stage.

“Here in the diaspora, we tend to forget about what’s going on back home, and we should change that in our community,” attendee Ahlaam Ibraahim said.

The show ended with dances and a group circle while flags of different countries were displayed.

“It was beautiful,” freshman Luke Thomas-Canfield said. “The whole thing was a vibrant life represented in one show.”

SBO May 25, 2016

Jimma University Holds First International Oromo Studies Conference

$
0
0

jimma_university

By Mengisteab Teshome

(All Africa) — The 1st International Oromo Studies Conference was held Saturday at Jimma University with the theme: ‘Oromo Knowledge Systems and Practices’ whereby researchers and higher learning institutions urged to work on the indigenous knowledge of various nations, nationalities and peoples.

Speaking at the event, Education State Minister Dr. Kaba Urgessa said that the diverse culture, language, economy and natural resource, conservation of cultural values and indigenous knowledge of many of nations and nationalities of Ethiopia including the Oromo is not well addressed in researches.

An interesting and learning time was passed at the Oromo international conference, hosted By Jimma University. The Strives of our hero's is coming true. Especially the efforts of General Tadasse Birru of educating his people about Oromo identity and nationhood; and reaffirmation of the Oromo culture, language and identity was shown in the event. Different research paper (Gadaa System- philosophy, Law, Conflict Management, Oromo Language, Art, Folklore, Literature and Language and other) have been presented. The photo is pic at this event with the great Dr. Artist Ali Bira

An interesting and learning time was passed at the Oromo international conference, hosted By Jimma University. The Strives of our hero’s is coming true. Especially the efforts of General Tadasse Birru of educating his people about Oromo identity and nationhood; and reaffirmation of the Oromo culture, language and identity was shown in the event. Different research paper (Gadaa System- philosophy, Law, Conflict Management, Oromo Language, Art, Folklore, Literature and Language and other) have been presented. The photo is pic at this event with the great Dr. Artist Ali Bira

“Besides its contribution to the Oromo studies, the Conference could initiate others to conduct research on other nations and nationalities culture and history in the country. To this end, other universities need to follow the footprint of Jimma University in promoting communities indigenous knowledge and wisdom.”

According to Dr. Kaba, before two decades it was unthinkable to establish an independent institution to study and research the Oromo, however, the democratic transition made in the country has given rise to such remarkable improvements.

Jimma University President Prof. Fikre Lamessa on his part said though the Oromo people represent large number and its language spoken by many other ethnic groups such as Somali, Harari, Agaw, Sidama, Kambata, Konso and many others and though the people have been practicing, democratic system of administration for centuries its values have not been promoted. “It is pity that all knowledge systems and practices these people exercised have not been recognized in Africa in particular and in the world at large.”

Dr. Kaba Urgessa , State Minister of Education speaks at the Conference

Dr. Kaba Urgessa , State Minister of Education speaks at the Conference

The right is on the ground it is up to the researchers as well as institutions to bring the case and go through practically. The indigenous values of societies are so constructive that could give us learn how we should react to any kind of challenges and resolve in its way.

Indicating that the Gada system has guided the religious, social, political and economic life of the Oromo for centuries, Dr. Taddesse Beriso from Addis Ababa University’s Institute of Ethiopia Studies said that the system is an indigenous knowledge institution of the Oromo that needs to be preserved.

According to Prof. Fikre, the University launched Institute of Oromo Studies (IOS) with a belief that the people’s indigenous knowledge are the sources for the huge potential in serving as an engine for scientific explorations. The IOS focuses on research and outreach centering the community.

It was learnt that in the two-day conference over forty papers were presented in relation to Oromo knowledge system and practices in various parts of the State.

Free Poster Presentation Example

Free Poster Presentation Example

Magaalaalee Kombolchaa fi Haroo keessatti Rebichaa fi Ajjechaan Itti Fufe Jedhu Barattoonni

$
0
0

Kaartaa Oromiyaa

Kaartaa Oromiyaa


Godina Horroo Guduruu Wallaggaa aanaa Guduruu magaalaa Kombolchaa keessatti torban darbe barataa Qormaata Modeelii fudhachuuf moraa mana barumsaa seene tokko qabamuun kan ka’e reebichaa fi dararaan hammaataa jira jedhu barattonni. Sana booda immoo Ibsaan magaalaa Kombolchaa keessaa dhabamuu isaatiin reebichi daran hammaatuu dubbatu. Barattonnii fi jiraattonni akka haamaatti reebamuun midhaman wal’ansa dabalataaf gara Finfinnee fi iddoo biraatti ergamuun ibsamee jira.

Gama kaaniin Godina wallaggaa bahaa aanaa Kiiramuu magaalaa Haroo keessatti barattonni mana barumsaa sadarkaa lammffaa fi qophaa’inaa Dilbata dheengaddaa galgala hiriiranii mormii yeroo dhageesisanitti miseensoonni kabinee dhukaasuun barataa kutaa saddeetii kan ta’ ee fi umriin 15 kan ta’e barataa Yohaannis Baa’isaa Qanaatee ajjeesuu isaanii barattoni ibsanii jiru. Reeffii barataa kanaa qorannaaf gara Hospitaala Giddaa Ayyaanaatti ergamee jalqaba barattotatu waraanee ajjesse jechuun ragaa eega kennanii booda mormii uummataa uumameen yeroo lammataaf reeffi kun ergamee rasaasaan ajjefame ragaan jedhu argamuu ibsanii jiru.

Yeroo ammaa humnii mootummaa magaalaa Haroo seenee magaalattiin muddama keessa akka jirtu ibsamee jira.

Urgent call to all Oromo people and international community: Health care is the fundamental human rights and not a tool of war

$
0
0

By Baaroo Keno Deressa, Dr.

Concerning this issue my letter to United nations and European commission will be published soon.

mana_faya
Ayder Referral University Hospital in Mekelle has become the only Government Hospital in Ethiopia to perform the first PCI (Percutaneous coronary Intervention).
The colonialist with gun: enjoying with highest standard of health care
opdo_leaderhttp://www.bilisummaa.com haasaya-fiqaaduu-tasammaa-walgahii-kaabinee-oromiyaa-irratti-godhe. May 20, 2016
http://www.ayyaantuu.net/
The Mother of all cash flow and life-oxygen Oromia: Crying for basic health care (maali yaa Oromo salphane!!!)

After twenty-seven years in power, the TPLF-elite dare to tell us that Rome was not built in a day. Are they ignorant or arrogant??? Twenty-seven years is quite a long time to bring changes in the lives of all people. When the TPLF moved to Dadabit telling the world that Mengistu did not bring any change. But Mengistu remain in power 17 years and TPLF is now 27 years in power, number of days in one year then and now are still 365 and I don’t understand why  twenty-seven years of their palace life should not be considered a long time? Yes they bring many changes in Tigray region (in military technology, medical science, economic empowerment….etc). But the mother of all cash flow and life-oxygen my beloved Oromia and generous people of Oromo are:

  • Bleeding day and night in the hands of TPLF special commandos and security forces,
  • Suffering from torture and ill-treatment of TPLF government
  • killing future generations of our nations (university students).
  • Detaining millions of innocent Oromo peoples and Oromo intellectuals
  • Limiting free movement of our people in their home town
  • Promoting brain drain of mother land Oromia.
  • Harassment and hunting down capable Oromo individuals to inhibit the development of mother land Oromia.
  • Countless atrocities are committed against Oromo people

Mostly government statements are based on “kitchen cabinet” (TPLF junta) and Oromo people no matter what the truth is, they must accept it. The TPLF commandos are always right because they have the gun and the system supporting them. The stronger can always tell the wrong and force the weaker to accept it as the right. Trying to prove that the “stronger” is wrong is tantamount.

Whatever their power we Oromo people have to stand firmly with full commitment and confront it this barbaric act.

Let me put some facts with evidence based manner:

Internationally, it was first articulated in the 1946 Constitution of the World Health Organization (WHO), whose preamble defines health as “a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity”. The preamble further states that “the enjoyment of the highest attainable standard of health is one of the fundamental rights of every human being without distinction of race, religion, political belief, economic or social condition.”

The Ethiopian government wrote in his final draft to improve health status of his people under Program IV, as follows:

The major health problems of the country remain largely preventable communicable diseases and nutritional disorders. Despite major progresses have been made to improve the health status of the population, Ethiopia’s population still face a high rate of morbidity and mortality and the health status remains relatively poor.

The Federal Ministry of Health has formulated and implemented a number of policies and strategies that afforded an effective framework for improving health in the country.

I rightly asked myself, how many times and how often did the government officials  visit rural areas since they come to  power? did they speak to the people and listening to their problems? Did they face the Oromo people on Q&A session and hear from them exactly what they think about the  TPLF’s socio-economic, health care and political agenda? It is one thing to be in the capital city and tell the world how our nation is showing amazing socio-economic improvement, wonderful health care programme but it would have been totally different to meet the Oromo people and talk to them face-to-face instead of killing, torturing, harassing and imprisoning them.

I wish I was a naïve foreigner and did not know the status of the prevailing socio-economic and political situation in Oromia. But the problem is I am an Oromo and judging from what the government trying to say, and for right or wrong, I consider myself more knowledgeable than government itself when it comes to the prevailing situation in my country Oromia.

We often hear from the TPLF government that the Tigray region as such did not benefit from a preferential treatment by government. Oromo people know very well how you were trying to trick them, but in vain. According to information available how you were diverting the national budget to Tigray, here is the trick. Every region/zone in Ethiopia receives a certain amount from the central budget approved by the parliament, which from the outset looks fair. However, in almost all the other regions, especially the Oromia, the local authorities (members of EPRDF but traitors and collaborators) deliberately delay the implementation of regional projects.

This is not a problem in the Tigray region of course – TPLF implements the projects “way ahead of time” and asks the central government for additional budget allocations. At the same time, the central government summons regional authorities for gimgema, during which the decision is taken to punish the Oromia regions for the lower implementation rate. As a result their unused budget is re-allocated to Tigray region as a reward for “good implementation of regional projects”. Do you think this is a good form of governance?

Recently peaceful Oromo protests with legitimate question under Article 39 of Ethiopia’s 1994 constitution affords “every nation, nationality or people in Ethiopia” the “unrestricted right to self-determination up to secession was brutally and mercilessly crackdown.

Improving health care system program is not implemented specially in Oromia and neighboring nations and used as a tool of war against Oromo people.

However, Ethiopian government always failed to comply with its constitution and covenants which it decorated on paper for the purpose of foreign aid. The Ethiopian government is using sweeping anti-terror laws to crack down peaceful protesters brutally, introduced a Charities and Societies Proclamation (draft law) to regulate all domestic and international civil society organizations (CSOs) which create a complex web of arbitrary restrictions on the work civil society groups can engage in, onerous bureaucratic hurdles, draconian criminal penalties, and intrusive powers of surveillance.

The Oromo people are not in agreement with your policies be they socio-economic or political. Your generals, cadres, political elites and security forces may not have the luxury to see it but my people live in misery. Oromo people constitutional right is not respected, your declaration are simply empty statements. The Oromo intellectuals were given no secure places in the society, hunted down like fox by your special commandos and they are prohibited from nation-building process, while Tigray intellectuals are enjoying limitless freedom in order to build a well civilized and militarized nation of Tigray.  Above all, the Oromo people have no faith whatsoever in TPLF government. To the contrary, they profoundly believe that the TPLF government has contributed to the exacerbated misery and designing a well calculated silent genocide in the form of depriving their health status.

Fifty Million of Oromo’s are crying for the absence of basic health care system while 5 million of Tigray people are enjoying the highest standard of health. Here under multiple important evidence to support the fact.

  • Recently May 19, 2016 on Tigrai online they publish as follows:  Mekelle has become the only Government Hospital in Ethiopia to perform the first PCI (Percutaneous coronary Intervention).
  • Also recently May 20, 2016 on Ayyaantuu and Bilisummaa they publish as follows: Oromo people are in danger (no medication, no medical equipment, no healthy professional and empty building) Oromo http://www.bilisummaa.com haasaya-fiqaaduu-tasammaa-walgahii-kaabinee-oromiyaa-irratti-godhe. May 20, 2016
  • August/2014 MEKELLE: The government of the national state of Tigrai Report on the health status of Tigrai region.
  • Oromia regional state: No health program, no long and short term plan, no health policy empty box without essential content and representatives.

To be honest as a medical profession I am very happy that the Tigray people are enjoying with their full freedom and highest standard of health through high standard health care system. The reason that I am happy is Ethiopian peasants, regardless of their ethnicity, do not have a clue about what we are talking about. They would die happy if only they got enough injerra on their “gabattee” every evening and see their children well fed before they went to bed and acquire adequate treatment when they are getting sick.

My questions is here how comes that the mother of all cash flow and life-oxygen beloved Oromia and generous people of Oromo become beggars on their own money????? Where is justice????where is humanity???? Where is the plan and programme of Oromia health care system??? Where is the fruit of so called sky rocket development???? Where are they the so called regional state leaders???? It is clear enough that this subject prepared for silent genocide. Oromo people it is time to get up together and demand urgent answer for our justice, freedom and stop the ongoing silent genocide.

Oromo people are suffering from multiple kinds of diseases:

  • Communicable diseases (HIV, TBC, hepatitis, malaria, typhoid fever….etc)
  • Non- Communicable diseases (Diabetes mellitus, cardiac disease, gastro-pancreatic-hepato-biliary diseases….etc )
  • Different types of cancers (lung cancer, stomach cancers, colon cancers, blood cancers,….etc)
  • Obstetric and gynaecologic diseases (the most debilitating disease of our mothers and sisters).
  • Malnutrition… etc

Without decent health policy, absence of structural approach, corrupt governance, inadequate professional experts, totally outdated medical equipment and absence of professional freedom in health sector it is impossible to build a competent, capable, creative healthy nations. Our nation is facing a critical time in the history of his struggle against colonialism. The previous policy of colonial power (menilik, hailesilasse and derg) was failed after a bitter struggle. The new colonialism by TPLF-elite is very dangerous and well designed and planned eradication of Oromo people (openly by military force and hiddenly by depriving a qualitative health care).

I and my fellow Oromo health professionals are capable of building a modern, proper and qualitative health care system beyond our mother land Oromia to safe our people from silent genocide and to serve all human being regardless of their ethnicity. But to do these golden tasks, first the colonialism must end.

So I am calling all Oromo people around the globe and propose as follows. Our leaders has pursued various strategies to solve all kinds of injustice peacefully with our enemies. But their reaction was/is humiliation, destruction and hopelessness. So i am proposing one day, one victory with enormous sacrifice. My proposition as follows, instead of dying a shameful death in the hands of TPLF militia’s, instead of end up in the torture chamber of TPLF, instead of living unhuman and humiliating life in our birth place, instead of watching powerlessly gang rapes of our mothers, wives, and sister it is time to empower ourselves in order to enhance our freedom and regain our God-given right and true peace.  So my proposition is we are around 50 million peoples, if we are determine to sacrifice ourselves with a big number in one day like 5 million life’s inclusive me the remain 45 million of Oromo’s are living free and safe. The freedom of my people is more grateful and worth full than my luxury life in western country. So I would like to ask my people to discuss these issue on the social media, at the working places, during family and friend meetings, between political parties, between all peace and justice promoting organizations. After the discussion the next step will be how, where and when will be coordinated through committed and dedicated coordination staff.

(M.L.King: True peace is not merely the absence of tension; it is the presence of justice).


Author’s Previous Articles on Ayyaantuu:

  1. Time of Menopause and vanguard of victory, May 18, 2016
  2. Visionary vision with curative and palliative character, September 21, 2015
  3. Lead for the master of our destination instead of doing homework to destruct, June 9, 2015
  4. Pace of peace with apoptotic and necrotic label, May 8, 2015

Beeksisa Badhaasa Qubee

$
0
0

qubee_award

(Rabador Art Promotion) — Badhaasni Qubee kan bara 2016 adeemsifamuf sadarkaa xumuraa irra gahee jira. Koreen namoota 5 qabu gama qindeesummaa Rabador Art Piroomoshiniin hundaa’era. Haaluma Kannan Gosni badhaasa ammaaf bara 2016 keessa kennaman 8 tahuu fi namoota dhunfaa 28 tahan badhaasuuf murta’eera. Koreen ogeeyyii kallattiin isaan ilaalatu 4 tahaniis hundawaniiru

  1. Filmii
    Barreessaa filmii Cimaa (Best Story Writer)
    Daayirekteera filmii Cimaa (Best Director)
    Taatoota Cimoo (Best Actor/Actress)
    Taatee Durbartii Cimtuu (Best Actress)
    Ogeessa kaameeraa Cimaa (Best Cinematographer)
  2. Wallee
    Wallisaa/weelliftuu Cimtuu (Best Recording Artist)
    Albaama muuziqaa Bareedaa (Best Music Album)
    Qindeessaa Muuziqaa Cimaa (Best Composer)
    Viidiyoo Wallee Bareedaa (Best Music Video)
    Daayirekteera Viidiyoo Wallee Cimaa (Best Director of Music Video)
  3. Diraamaa
    Diraamaa Dheeraa Bareeda (Best Serial Drama)
    Daayirekteera Diraamaa Cimaa (Best Director)
    Taatoota Cimoo (Best Actor/Actress)
    Taatoota Fillannoo Ummataa (People’s Choice Actor/Actress)
    Ogeessa Kaameeraa Cimaa (Best Cinematographer)
  4. Barreesitoota
    Barreessaa/tuu Asoosama Dheeraa Cimaa (Best Novel Writer)
    Barreessaa/tuu Kuusaa Walaloo Cimaa (Best Poem Writer)
    Barreessaa/tuu Kitaaba Seenaa (Best History Writer)
    Barreessaa/tuu walaloo Wallee (Best Music Lyric Writer)
    Ogeessa Hiika Afaanii fi Kitaabaa (Best Oromo Translator)
  5. Gaazexeessaa
    Gaazexessaa Raadiyoo Cimaa (Best Radio Journalist)
    Gaazexessaa TV Cimaa (Best TV Journalist)
  6. Shubbistoota
    Keerogiraafarii Cimaa (Best Choreographer)
    Shubbistoota Garee Ciccimoo (Best Group Dancers )
  7. Ogeessa Fakkii
    Ogeessa Fakkii Cimaa (Best Painter)
    Ogeessa Bobocaa Cimaa (Best Sculpture)
  8. Ogeessa Suuraa
    Gaazexeessa Suuraa Cimaa (Best photojournalist)
    Ogeessa Suuraa Midiyaa Hawaasaa (Best Online Photographer)

Gosa badhaasa armaan oliitti tarreefamaan kana jalatti namootni badhaasaaf dorgomuu barbaadan hanga 15/06/2016 tti karaa Fuula Facebook keenyaa Rabador Art Promotion toora keessan hojii ittin dorgomuu barbaaddan tokko qofaa galfachuun badhaasaf of qopheessuu dandeesu. Ogeesota Midiyaa hawaasaa hin qabneef ammoo namootni argitaan hundi itti himuufi gargaaruu hin dagatiinaa!!

Gosa Badhaasa fi akkata filmaataa irratti #Comment gochuu hin dagatiina akkasumaas kan jalqabaa waan taheef hundumaas badhaasuu akka hin dandeenye hubadhaa!!

Gaaffii Dabalataaf karaa Lakkoofsa Bilbilaa keenya 0910 87 88 05

Email: gemedaolana@gmail.com nu qunnamuu dandeessu

Gammadaa Olaanaa — looking for Qubee Award!! with Mokhtar Meftahnur.

#OromoProtests, May 25, 2016

$
0
0

‪#‎OromoProtests‬ We should express our strong appreciation for students of all nations attending Haramaya University for their unflinching solidarity with Oromo students over this past week. They marched with Oromo students, beatn along with them and continue to boycott class. They told the administration and the soldiers that they will continue with their solidarity until the demands of their Oromo brethren are met. The regime agents tried to isolate the Oromo students but they failed miserably. Please join me in saying THANK YOU!! / Abbaa Gadaa Gaarii Duufaa


‪#‎oromoprotests‬ Caamsaa 25,2016 Qeellam Wallaggaa, Gidamiti yeroo amma ijoolleen qormaata irra gala jiraanitti bulchitoonni aanicha har’aa shibir alee ka’atti akkasan uummata fi baratoota sodichisaniif waraanni akka deemu godha jiru

13307415_1030755953680671_622984680690614420_n


#‎oromoprotests‬ Caamsaa 25,2016) Lixa Wallaggaa Mana Sibuu magaalaa Mandii keessatti sochiin FXG bifa adda addaan itti fufee jira.

Odeessi naannoo sanaa bahu akka hubachiisutti Caamsaa 22,2016 konkolaataa wayyaanee magaalicha irraa gara Finfinnee deemaa ture tokkotti karaa cufuudhaan miidhaa akka irraan gahaniiru.
Karaan magaalaa Mandii keessa darbee bakkoota biroo deemu bakka hedduutti kukkutuunis itti fufeera; hidhattootni wayyaanee karaa cufamu olii gadi deemanii banuun akka hojii biraa itti ta’ee jirus ibsameera.

Baha Wallaggaa Ona Kiiramuu keessatti ammoo ummatni waajjira gandaa fi miliishaa onichaa irratti tarkaanfii fudhatuu maddeen gabaasaniiru


‪#‎oromoprotests‬ Caamsaa 25,2016) Wixata Caamsaa 23,2016 galgala magaalaa Sulultaa bakka Ashawaa jedhamutti konkolaataa wayyaanee Land Cruser tokko irratti tarkaanfiin fudhatamee jira. Kana malees daandiin akka cufamee ture ibsameera.

Waraanni diinaa tarkaanfilee fudhatamanitti aaruun naannoo sanatti bobba’e halkan dhukaasaan ummata jeeqaa akka bulellee odeessi jiru ni ibsa. Dargaggoota hedduus bakka isaan itti walargan irraa qabuun hidhaatti darbuutu gabaafame.

Tashoomaa Yaaddessaa, Fiqiree Taganuu, Tasfaayee Haayiluu, Siisaay Birhaanuu fi Daawit Kumarraa kanneen jedhaman dargaggoota hidhaman keessatti akka argaman oduun kun ni hubachiisa.


‪#‎Oromedia‬, (25.05.2016, ‪#‎FreeOromia‬, Oromia) OPDOn diddaa fi mormii Oromoo Oromiyaa keessatti babal’ataa jiru dhaabuu hanqachuun qeeqamte.

Walgahii maqaa “liigii dargaggoota OPDO” jedhuun Adaamaatti gaggeeffamaa ture irratti gaafatamtooti OPDO ergama isaanii sirnaan bahaa hin jiran jedhamuun qeeqaman. Walgahiin magaalaa Adaamaatti Caamsaa 21 -14, 2016tti Galmaa Abbaa Gadaatti gaggeefamaa tures gabaasa barreeffame dhaggeeffachuun xumurame.  Kana malees, ergamtoota haaraa liigicha waggaa lamaa fi walakaaf gaggeessan bakka buufateera.
13239033_10208416396039188_7408829643344706303_n


Caamsaa 25,2016) Sa’ud Arabiyaatti Hawaasni Oromoo fi Miseensotni ABO Magaalaa Jiizaanii fi Naannawa Ishee jiratan GGWO fi Walii galtee Jarmayoolii Oromoo Gidduutti irra gahame Sababeefachuun walitti dhufanii walgahii godhatan.

Sirni yaadannoo GGWO kun eebbaan kan baname oggaa ta’u, dungoon qabsiisamee yaadannoon sammuus gootota Oromoof taasifameera.

Miseensootaa fi hawaasni magaalaa Jiizaan sirna kana irratti argaman tokkummaa isaanii jabeeyftanii akka qabsoo isaanii fuulduratti furgaasanii fi hamma hiree murteefanaa ummata Oromoo mirkanaahutti diinaggee fi humnaaniis qabsoo maddii akka dhaabbatan waadaa isaanii haarayoomftanii jiran.

Itti fufuudhaanii laafina qabnu jabinatti jijjiirrannee bifa haarayaan qophoofnee qabsoo bilisummaa Oromo kan ABOn durfamtu gargaaruu fi WBO jabeessuu qabna jechuun beeksisaniiru.
Haaluma kanaan gummaacha maallaqaa Riyaala Saudi 30,065 (kuma soddomiifi jahaatamii shan) WBO jabeeysuuf arjoomanii jiran; gumaachi kun gurgurtaa caalbaasii dabalatee akka ta’es ibsameera.


Guyyaa gaafa 24 /05 /2016 Cairo Egypt keessaati agarssiisa uffaata adaa fi sirboota oromoo agarsiifame kesaa artist Jalaatamtu Gadise Shemsedin galatomii jenaan

13307229_10206950253418221_1086706602580448144_n

13256232_10206950253818231_1469914719684164722_n

13239165_10206950255298268_5070170884666975962_n


‪#‎OromoProtests‬
Godina Arsii, magaala Loodee Jimaataatti alabaan bifa kanaan haada elektirikaa irratti baatee fannifamtee jirti. Milishaaleen gandaa Agaazii waammatanis akkuma agartan kanatti haada elektirikaa irraa buusuu sodaatanii dhaabbatanii laalaa jiran. Hanga ammaa baaraganii oliif gad fiigaa jiran. Kan alaabaan qofti hangana wayyaanee shoorarkeessitu maalayyaa qabsoo cimtuu.

13260088_1066383293456486_1369391855111606256_nLoltoonni mootummaa wayyanee Alaabaa Oromoo ykn Alaabaa Adda Bilisummaa Oromoo (OLF) kan ta’ee shiboo ykn sarara humna ibsaa irrati Qeerroo ykn saboontota Oromoo ittin fannifamee jiru irrati Agaazonni tplf dhukaasa itti banuu ishii dhagahamee jira. Kana ta’uun dura akkuma suura armaan olii fi gadii kana argaa jirtanitti tattaafiin cimaatu ture Alaabaa kana bakka itti fanifamee ykn rarraafamee jiru irraa gad busuudhaaf yaaliin godhamee harkaa fashalla’ee ture. Kaadroon aanaa sanaa dhufanii yeroo muka dheeraadhaan gad buusuuf yaalaniitti itti hin milkoofinne. Kanumaan kanka’ee Alaabaan Adda Bilisummaa Oromoo (OLF) shiboo kana irraati faniffamee jiru sun dhiiga fi lafee loltoota ilamaan Tigre wayyaanotaa guggubeefi cacabisee boqonaa dhowwee akka itti dhukaafamuu taasisee jira.

OLFDhukaasa kana gara rasaasa 30 ta’ee itti dhukaasanii illee Alaaban kun achii bu’uu hin dandeenyee. Sababa dhukaasa kanaatin ibsaan naannoo sana jiru tasuma akka bade jiraattoni dubatanii jiru.
Gochii loltoonni ilmaan Tigre raawwachaa jiran sammuun isaanii ammam akka ta’ee dur caala akka dhiphachaa dufeefi waan tokko akka nama itti waa xinxaluun keessa isaanii hin jirre agarisiisa. Kan hubatamuu qabu tokko sarara kana irrati faniffamee jiru Alaaba dha malee namani wajjin fanifamee hin jiru rasaasa ykn Xiyyitii akka bokaa itti roobisuun. Otuuma illee ta’ee hojjatoota humna ibsaa waamanii Alaabaa kana bakka sana irraa buusuu ni danda’uu ture. Egaa ummata sammuun isaani balidhisee hin yaanneefi dandeetti hin qabinnen Oromian bitamaa ykn bulaa jirti.

Oduun gamachiisa tokko moo Alaaban Adda Bilisummaa Oromoo (OLF) dhiigaafii lafee ilmaan Oromoo nu hundaa keessa faca’ee jira. Namoota hedduutu illee gaafa du’aan boqotan reenfii isaanii Alabaa kana faana akka awwaalaman otuu lubbuun keessa hin bahiin dhaammatu. Alaabaan kun namoota Oromoo hin taane irraa seexana ykn jinnii isaan illee bakkaa addaa addatti akka irraa baasaa ture beekamadhaa. Bakki Alabaan Oromoo jiru itti jinniin hin jiru. Namoonni tokko tokko illee amma tokko hubannoon isaanii dabalaati jira irraa fayyaa jiru. Kun moo kabaja fi jaalallii qeerroowwan fi loltoota Adda Bilisummaa Oromoo akkasumas ilamaan Oromoo lubbuu isaanii itti dhabaniif ykn itti wareegaman maraaf haa ta’uu yaadannoon bara bara. Kun salphaa mitti Alaabaa kana bakka sanatti fannisuun jechuun harsaa guddaa gaafata.

Karaa tokkoon garuu loltoonnii wayyanee Alaabaa Oromoo tokko irrati qe’ee dhuma keenyaa keessati fannifanne dhukaasa banuu jechuun ammam akka nuf kabajaa hin qabinne agarisiifa. Jibbins keenyaafi falmii keenya daran laafissuu hin qabinnu. Ammuma qabisoon jabaachaa deemaa jiru humn tplf qabidus gad laafaa deema waan ta’eef itti jabachuu qabinna. Kana qofa illee mitti si’achii akka durii sanatti akka barbaadanitti nu bulchuun abdii irraa waan kutataniif dhiibinnee Oromia keessaa achii ha’uu qofatu hafa.

Alaabaa1


 

NAAF MOO? NUUF HIN GALIIN?

$
0
0

Suutumaa Raagaatiin

1b

Waan kooraa fuudhaniif fardi hin wallaalu. Wanti na dhibe nu hunda dhibee jira yoo ta’eef jedheen gaaffii tana mata duree godhachuuf dirqame. Haala FXG Oromiyaa guutuu keessatti dhohee belbelaa turee fi jiru dhaamsuuf, olola ilmaan Oromoo muraasaan yeroo ammaa irratti baname gurri na caqasuu dadhabee, garaan na hammaatee gaaffii kana kaase. Diinni Oromoo Wayyaanee dha. Oromoon Oromoof diinaa miti. Olola diinaan malu wal irratti oofuun mee maal jedhama? Namni mana tokko kabu citaa wal hin saamu. Dhuguma rakkoo tokko qaamni qabu furmaata tokko kan barbaadu ololaan wal irratti duuluun tahuu hin qabu. Kun amantaa Habashaan Oromoon sabaa fi sab-lamoota biyyattii bulchuu dhiisii mataa ofiituu bulchuu hin danda’u yaada jedhu sana of irratti mirkaneessuun fedhameeti moo maal yaaduu irraa ti?

Sareen ofii wal nyaattu bineensa of irraa/wal irraa hin baaftu. Qabsaawaan qabsoo wal harkatti qabu diinaaf utubaa ta’ee umrii gabrummaa ummata isaa irratti waarsa malee hawwii ummata isaa guutuu hin danda’u. Namni hojjatu dogongoruu ni danda’a. Kan hin dogongorre isa hin sochoone qofa. Dhaaba kana/sanatu dadhabaadha/laafaadha jechuun yeroo Oromoon itti wal ajeeffatu /abaaru keessa hin jirru. Yeroo laafaa jabeeffatnee, jabaa faarsinee, wallaalaa barsiifannee, jallataa qajeelfannee gamtaan diina keenya irratti irree keenya humneessinee
diina keenya mancaasuu qabnu keessa jirra.

Dammaqiinsi keenya wal fakkaataa akka hin tahin nin beeka. Baay’ee kan dammaqe, xiqqoo kan dammaqee fi dammaqiisna woyiituu kan hin qabnetu waliin socho’aa jirra. Garaagarummaa dammaqiinsaa jiru kana wal simachiisanii socho’uun ammoo mala/tooftaa bilchaataa akka feesisu beekkamaa dha. Oromoonni ogummaa kana qaban yeroon itti barbaadaman amma. Wal ceersuun, diina jalatti gadi wal qabuun hir’ina armaa olitti tuqaman irraa madda. Dadhabiinsa kana dafanii cufatuun ammoo dirqama Oromoota maraa ti. Furmaata fiduu irratti anaa fi si’i jennee wal eeguu osoo hin taane, nu cufti jennee gamtaan socho’uu gaafata yeroon keessa jirru.

Sadarkaan sab-boonummaas akkasuma garaa garummaa ni qabaata. Sab-boonaan dhugaa of irra saba ofiitiif dursa kenna. Namni akkasii dhuguma nama siyaasaan bilchaate. Kan waan woloo malee waan garee/dhuunfaa hin dubbatu/hin fardeessu. Haasawa hawaasa giddutti rakkoo uumuu malu irraa bilisa tahe haasawa; rakkoolee dhalachuu malaniif dursee furmaata lafa kaaha; rakkoolee tasa dhalataniifis battalummatti furmaata akeekuu danda’a. Oromoon har’a namoota akkasii danuu horee jira. Hojiin gadi bahanii kan mul’atan garuu muraasa. Isaan keessaahuu namoonni yaada bilchaataan kutatanii gadi bahan lakkoofsaan jiru. Hedduun isaanii garuu akkuma mataa gadi qabatanitti riphanii jiru. Isaan ammoo ebalu fa’a jedhee himuu nin danda’a, garuu hin godhu. Sodhaadhee osoo hin taane akkuma isaan ofii of beekanii gadi bahanii beekkumsa qaban saba isaaniif oolchan
akeekuufi.

Gama biraan beektotni Oromoo warreen yaada ummata Oromoo kan woloo lafa kaawanii yaada dhuunfaa isaanii ol fuudhanii hafarsanis ni jiru. Hayyoomina/qaroomina yoo qabaatan tarii isaanuu beekanii of sirreessuu ni danda’u jedheen abdadha. Kunis waan natti dhagahame ibsachuu fedhee ti malee namoota yakkuuf miti. Wal gorfachuun wal qajeelfachuun aadaa sabni keenya dhalootaan qabu. Tantoommiin gadoo hin baaftu akkuma jedhamu wal abaaruu fi wal arrabsuun nagaya hin uuman. Kana irraa haa guddannu.

Ummata bal’aa Oromoo waggaa dhibbaa ol harqoota gabrummaa jala jiru gabrummaa jalatti hambisuu kanneen barbaadan ilaalcha gandummaa, amantii, naannummaa, gosummaan akka xaxamu yaada hammeenyaa keessa buusu. Ololli qindaawaa yeroo ammaa sochii Qeerroo Bilisummaa fi ABO irratti adeemsifamaa jiramu qaama sochii akkasii ti. Diina abaaruu/balaaleffachuu lakkisanii qaama ofii of irratti maaxaruun maaliif barbaachise? Diina Oromoo irraa fonqolchuuf moo diina jalatti Oromoo mogolchuuf?  Sararoota sab-qunnamtii gara garaa irratti ololli deemaa jiru keessattuu yeroo murteessaa kana keessatti maaliif barbaachise? Namoota tokkee akka dhuunfaatti qabsoo irratti yakka dalagan akka diina innikaatti sadarkaa isaanii ol fuudhanii hafarsuun maaliif feesise? Qabsoon cidha miti. Bu’aa ba’ii hedduu qabdi. Diinni balleessuuf deeman daran nama balleessuuf hojjata. Akkuma nuti diina keenya dhabamsiisuuf tooftaa adda addaatti dhimma baanu diinni keenyas nu dhabamsiisuuf tooftaa gara garaatti akka dhimma bahu maaf wollaalame?

Gantummaan waan haaraya qabsoo Oromoo qofa keessatti dhalate miti. Qabsoo gosoota hundaa keessatti kan turee fi fuula duraas kan itti fufee jiraatuu dha. Diina kallattiin ummata keenya fixaa turee fi jiru dhiisanii namoota dhuunfaa mata duree godhatanii irratti haasawaa bulanii ooluun maaliif akka barbaachise of duuba deebi’anii ilaaluun hin badu. Kanneen kanatti jiran Oromoo naasisuun diina keenya gammachiisuuf akka tahe waan hubatan natti hin fakkaatne.

Namni tokko waanuma namni tokko raawwatuu danda’u raawwata malee sanaa ol raawwatuu hin danda’u. OPDOn humna Wayyaanee of cinaa qabduu fi ummata bal’aa kana bakka buuna jettu ummata Oromoo qabsoo isaa irraa of duuba deebisuu hin dandeenye. Akkuma ummata isii salphina jalatti ittisaa turte ofii isiitiifuu waaroo salphinaa uffattee mugaa jirti.

Diina hanga inni hin geenne ol fuudhanii gurra itti godhuuf yaaluun ammoo barbaachisaa miti.  Olola dhihoo kana deemaa jiru keessatti namoota lama kan Girmaa Xurunee jedhamantu maqaan ka’a. Ummata mootummaa hanga funyaanii meeshaa baranee waraanaa hidhatee itti bobba’ee hin sodaatin, namoota lamaan kanneeniin  sodaachisuuf yaaluun gowwummaa dha. Namoonni kun diina haa ta’anii fira, ummata isaan keessa bobba’anii jirantu beeka. Diina ta’an isaanuu gurra micciiranii dhabamsiisuuf jiraatu. Fira ta’anis isaanumatu akka gaariitti beeka. Ummata bal’aaf hiree kana kennuun osoo danda’amuu, ummata wallaalaa homaatuu  hin beekne fakkeessanii nutu isiniif beeknaan, dibbee namoota dhuunfaa ol kaasanii dillaaquun barbaachisumma waan qabu natti hin fakkaatu.

Nama nama ajjeesse/ajjeesise, ni ajjeesu/ni ajeesisu. Dawaan du’aa du’uma. Kan ta’uu qabus kanuma malee kalloo ololaa itti hafarsuun diinummaa irraa isaan hin dhaabu/hin diinomsus. Dharti tuullaa citaa ti. Dhugaan ija mixii ti. Dhuma irratti kan muldhatuu fi mohatu dhugaa tahuu haa beeknu.

ABOn ilma Oromoo ti. Oromoo irraa ijaarame. Oromoof ijaarame. Hoogganni isaa laafuu fi jabaatuun seenaa biraa ti. Hooggana isaa jibbuun furmaata hin fidu. Hoggana irraa dubbachuu kan danda’u nama dhaaba keessa jiru. Dhaaba jibbuun ammoo Oromoo jibbuu dha. Ilma yoo jaalatan furrii wajjini akkkuma jedhamu ABO jaallatanii hoggana isaa jibbuun hin fakkaatu. ABO kan jibbu gabroomfataa haarawaa fi gabroomfataa moofaa duriii qofa. Dhaaba dhiigaan, lafeen, lubbuun
ijaarame irratti olola kan oofu Oromoo ta’uu hin qabu. Keessattuu namoota duraan miseensa dhaaba kanaa ta’aniin ololli irratti deemsifamuun ceera guddaa dha. Yakka dhiifama hin qabne.

Miseensota gadii irraa hamma hogganoota qaama ol aanaa dhaaba kanaa warra turaniin ololli akkasii irratti banamuun ummata Oromoo gabrummaa jalatti gadi qabuu irraa adda miti.  Irbuu sabaa “qabsoo kana hanga wareegama lubbuutti irraa adda hin baanu, yoo baanee argamne irbuun saba keenyaa nu haa qabu, lafeen jaallan kaayyoo kana irratti wareegamanii nu haa waraantu” jedhanii seenan diiganii jireenya mataa ofii  ooffachuuf biyyoota alaatti baqatanii achirraa olola kana irratti kan bobba’an irbuun dagatan isaan irratti dalagaa jiraachuu muldhisa. Silaa afaan ittiin dubbatanuu hin qaban ture. Mana dhim’isu abbaa keessa galu/jirutu beeka. Dhim’uu sana haala itti of irraa dhaabu kan beekus isuma. Mana ofii keessa hin jirre irratti haasawuun doofummaa dha.

Namni liqaan irra jiru akka lafti bari’u hin fedhu; abbaan liqaa irraa qabu waan dhufee rakkisuuf. Namni manni itti dhim’isu duumessa samii irratti jibba; waan rooba sodaatuuf. Namni niitiin itti qanyiftu aduu dhiitu hin jaalatu; manatti galuu waan hin feeneef. Namoota rakkoolee gosa kanaa qabantu ABO fi Qeerroo irratti olola rakashaa fi bushaawaa kana oofa.

Waa’ee qabsoo irratti yaada kennachuuf waan irraa eeggamu gochuun barbaachisaa dha. Akka nama murteessaatti of ilaaluuf ammoo, hadhaa qabsoon hidhannoo qabdu dhandhamuu feesisa. Nama tokko qabsoo sabaaf murteessaa ta’uu kan mirkaneessu hojii inni lafa irratti mul’isu malee afaan mi’aawuun qofti qabsaawaa haqaa hin taasisu. Qabsaawaan haqaa dandeettii, beekkomsa, qabeenyaa fi yaada isaa walii galaan qabsoo saba bira dhaabbata. Namoonni ulaagaa kana hin guuttatiin irkoo qabsichaa ti malee murteessoo qabsoo kanaa ta’uu hin danda’an. Gowwaa dirra dhawan, qaroo bira dhawan.

Oromoon dhalootaan tokko. Garaa garummaan guyyaa keessa karaa amantii gidduu isaatti uumame  adda isa hin baafne. Tokkummaan dhalootaa akkuma dhalatetti jiraaf. Kun jabina Oromoon qabu keessaa isa tokko. Biyyoota Arabootaa, kan dhiigaan, amantiin, biyyaan tokkoo har’a bakka meeqatti wal hiranii ibiddaan lafa irraa wal duguugaa jiru. Kanaaf Oromoon ummata hawaasa addunyaafuu fakkeenya addaa ta’uu danda’a. Tokkummaa midhagaa dhalootaa kana xureessuuf dhalli Oromoo ofitti gamuun gocha hamaa fi diinummaa ti.

Hoogganoota dhaabaa abaaruun fala hin fidu. Qabsootti dabalamanii qabsoo
sana jijjiiruu irratti bobba’uutu furmaata waaraa fida. Ijaan hojjataan hojii hin dadhabdu. Waan namni biraa dalagu taa’anii ilaalanii laafina irraa himuun ammoo balleessuu malee tolchuu hin tahu. Hinaaffaan masaanuufuu homaa hin tarre. Namni qabsoo tanaaf yaadu haadha qabsoo tanaa ti. Haati ilma jaamaa isiitiinuu Bakkalcha koo jettee waamti akka inni ija hin qabne osoo beektuu. Sa’a abbaan gaafa cabse ormi ija balleessa akkuma jedhamu, ABO balleessuu irratti bobba’uun diina Oromoof daboo bahuudha malee Oromoof dhimmuu/dhaabbatuu miti. Hawwii fi fedhii saba bal’aa irraan tarkaanfatanii fedhii fi hawwii dhuunfaa dursuun badii dhiifama hin qabne raawwatuu dha. Akka nam-tokkeetti, akka gareettis tahe akka dhaabaatti kunneen olola hamaa kana irraa qooda qabdan osoo irraa of qusattanii irra isiniif gooma.

Warra osoo beekuu diina tajaajilu, farrummaan isaanii waan beekkamuuf of irraa tiksuun hin dhibu. Rirmi qabsoo guddaan namoota fira fakkaatanii qabsoo irratti duula hamaa banuudhaan geergoo/tukaana qabsoo ta’anii dha. Kan falfalu osoo falfaluu kan horu hinuma hora akkuma jedhamu ABOn bu’uureffama isaa irraa kaasee osoo dura dhaabbatamuu shira hunda irra aanee har’a gahe. Fuula duras dhaaba eenyullee dhabamsiisuu danda’uu miti. Kan dursee dhabamu isa ABO
dhabamsiisuuf shiruu dha. Qabsaawaan ni kufa, qabsoon itti fufa! Bilisummaan ni dhufa! jedhamee kan dhaadatamuuf kanumaafi.

Kanaaf kaayyoo fi akeekni ABO hanga bilisummaa fi walabummaan mirkanaawutti bakkuma ofii jiraata. Namootni abjuu diinaa dhugoomsuuf carraaqxan gocha hammeenyaa boru seenaan itti isin gaafatuuf jiraatu geggeessaa jirtan, irraa deebi’aa. Rakkoo tarrisuu dhiisaatii fala rakkoo tarrisuu irratti fuulleffadhaa. Walitti duuluun ofitti duuluu akka tahe hubadha. Wal ittisuun of ittisuu akka tahe beekaa. Kana bira dabartanii olola keessan kan itti fuftan yoo tahe akka maanguddichi Oromoo tokko bara Xaaliyaaniin biyya qabatte sana teessuma irratti itti haasawamaa oolamee gara dhumaatti xaaliyaantichi, wanti ani isinitti himaa oole cufti isinii galee jedhee gaafatnaan; manguddichi lafaa ka’ee ”Hanguma isin as jirtanuu nuuf galuuf hin jiraatu” jedhe jedhamu sanaa, akkasitti quba of qabaadhaa. Gaaffii tiyya tan naaf, moo, nuuf hin galin jettu tana irra deebi’aa of gaafadhaa/wal gaafadhaa deebii quubsaa itti kennaa.

Ammas taanaan akka nama tokkootti ani akkuman gaaffii kaase yaada furmaataa sammuu kiyya keessa jiru maddisiisuuf yaalee jira. Hanga beekan mana eegan akkuma jedhamu hir’inni jiraatus beekaa hedduu waan qabnuuf kan beekutu sirreessa amantaa jedhun qaba. Kanaaf, wal dhabuu irratti walii galuu irra, walii galuu irratti walii haa gallu. Ummata keenya tokkummaa dhorguu irra diina keenya tokkummaa dhorguun mancaasuu irratti haa cichinu. Anaa fi sihi ykn nuhii fi isin jechuu dhiifnee nuhi  jechuu qofa haa aadeffannu. Huubaa huura wal irratti guuruu haa lakkifnu. Namoota facebook/paltalk irratti yaada hammeenyaa kan diiggaa maddisiisu facasuu irratti bobba’an deeggaruu dhiifnee seenaa duubbee isaanii adda haa baafaannu.

Waa hundaa caalaa dhimmi Qeerroo irratti ololamu na ajaa’ibe. Kaleessa Qeerroo duuba humni tokko hin jiru jedhamaa hin turree? Namoota/dhaabota meeqatu sochii Qeerrootti abbaa ta’uuf hiixataa ture? Ijoolleen ofuma isaaniif akkanumaan ka’anii fincilan malee qaamni duuba jiru tokko hin jiru afaan jedhanii dubbachaa bahaniin har’a badiitu ta’eef maqaa hammeenyaan ABO qaqqabachuu maaltu fide? Gaafa jabaadhaa Qeerroo teenya isin waliin jirra jedhamaa turame maqaa gaarii sanaan ABOn maaf maqaan kaafamuun hanqatame? Akkuma Wayyaaneen yoo bishaan xaasaa tokko jige ABOtu jigse jettu, dhalli Oromoos akkas jechuun qaanyii dha. Nama of hatu/saamu hin danda’ani jedhama mitii ree?

Xumuruuf namootni adda durummaan olola rakasha kana oofan keessattuu kanneen biyya alaa jiran namoota dhaaba kana himatanii bahanii fi maqaa dhaaba kanaatiin hiree doolaaratti bahuu badhaafamanii quufni irra dabree dha. Kun hodhuu dadhabu dhoorgachiisuu hin dadhabuu aroogessaa sana fakkaata. Nuti qabsoo ala taane, isinis akka bakka hin geenye goona jechuun duula banamee dha. Olola maqa xureessii kanaaf jecha qabsoon ABOn hoogganamtu fi FXGn Qeerroo Bilisummaan belbelaa jirus hanga galma gahuu eenyullee dhaabuu akka hin dandeenye diinnnis, firris tolchee beeka. “BOOLLA NAMAA HIN QOTIINAA, QOTTANIS HAALAAN GADI HIN FAGEESSINAA, KAN DU’AA EEGAN KAN DU’U HIN BEEKANII” sanii mee of qusadhaa. Barcuma ulfinaa abbaatu of jala baata waan ta’eef, wal kabajuu aadaan qabnu sanaan mee haa araaramnu. Jibbi intala nama dhorgatee, jaalalli intala namaa hin kennu, hireetu namaaf kenna.

Waan taheef, wal jibbiinsa kana haa toobbannu/haa lagannu. Kanaaf waliigalan alaa galaniin ofitti araaramaa, walittis araaramaa. Sochii farrummaa irraa dhaabbadhaa. Gaaffii kiyyaaf deebiin yoo jiraate nin eega.

Suutumaa Raagaa

 

Oromo Voice Radio (OVR) May 25, 2016

Mootummaan Siidaa Maatiin Ilma Isaaniif Dhaaban Diigaanii Ofii Siidaa Biroo Dhaaban: Jiraattota Shaakkisoo

$
0
0

Faayilii : Hiriira Mormii Gujii, Oromiyaa

Faayilii : Hiriira Mormii Gujii, Oromiyaa


Godina Gujii aanaa shaakkisoo keessatti baatii darbe hiriira geggeessameen booda dargaggoon tokko ajjeefamuu isaa qophii keenya kana duraa irratti gabaasnee turre.

Dargaggoo Badhaadhaa Galchuu jedhama. Maatiin isaa Siidaa yaadannoo isaan dhaabaniif diigamuu isaa beeksisan. Siidaa sana irratti rasaasa humnooti mootummaan ajjeefame barreeffama jedhutu irra ture.

Torban darbe siidaan isaan dhaaban diigamee siidaa ka biroon rasaasa akka tasaan ajjeefame jedhu bakka bu’ee arguu isaanii dubbatu. Dargaggoo kana rasaasaan rukutee kan ajjeese nama deggeraa mootummaa ta’ee fi Biraanuu jedhamu ta’uu jiraattonni mgaalaa Shaakkisoo ibsanii namni kun yeroo dhaaf to’annaa jala oolee yeroo ammaa gad dhiisamuu isaa dubbatu.

Haala kana gama mootummaan adda baasuuf gara itti gaafatamaa waajjira bulchiinsa nageenyaa obbo Badhaadhaa Galchuu gaafannee jirra. Siidaan dargaggoo Badhaadhaaf ijaaramaa jiraachuu quba qabna. Xumuramuu isaa garuu hin beeknu. Siidaa isaa ijaarames mootummaan sababa diiguuf hin jiru jedhu itti gaafatamaan bulchiinsa nageenya ka baadiyyaa shaakkisoo obbo Tadele Uddoo. Namni Daraggoo kanatti dhukaasee ajjeeses to’annaa jala oolee jira. Murtii eeggataa jira jechuu dhaan himannaa jiraattonni dhiyeessan haalanii jiru.

Viewing all 1918 articles
Browse latest View live